همه چیز درباره خانههای هوشمند
«اینترنت اشیا» و «خانههای هوشمند» میتوانند بسیار جذاب باشند.
زندگی مجللی را تصور کنید که به مدد خانههای هوشمند برایتان فراهم شده است؛
انقلابی که از زمان آمدن لوازم آشپزخانه در دهه ۱۹۵۰ تاکنون بیسابقه بوده است.
کافی است تصور کنید:
دیگر نیازی نیست به خانوادهتان زنگ بزنید و بگویید که دارید از محل کارتان راه میافتید. به محض آن که پشت فرمان نشستید،
خودروتان به آنها خبر میدهد که دارید میآیید. زمانی که به خانه رسیدید،
نوری گرم به نشانه استقبال از شما تابیده شده و در بدون نیاز به داشتن کلید باز میشود.
یک صدای دیجیتال به شما سلام میکند و از شما میپرسد که آیا دوست دارید آلبوم موسیقی محبوبتان پخش شود یا نه.
شام را یخچال پیشنهاد میدهد (یخچال حواسش هست که مواد غذایی را پیش از فاسد شدن پیشنهاد بدهد)
و این شام را فر شما با استفاده از دستور پختی که از اینترنت دانلود شده میپزد.
خانههای هوشمند مانند پیشخدمتهای مبتنی بر ابری هستند که نیازهای دیجیتال شما را برآورده میکنند.
البته مسائلی هم هستند که میتوانند مانع آن شوند که این زندگی که توصیف کردیم به واقعیت بپیوندد.
تمام فناوریهایی که گفتیم به ترتیبی همین حالا هم وجود دارند،
هرچند که ممکن است چند سالی تا عرضه برای کاربران فاصله داشته باشند. فناوری هست، اما چالشهای دیگری هم هست.
بسیاری از دستگاههای اینترنت اشیا چندان کاربردی نیستند، چرا که برای مثال قیمت بالایی دارند.
دیگر مسائل مربوط به آیتی مانند سازگاریپذیری، امنیت و حفظ حریم شخصی هم باید در نظر گرفته شوند،
بهویژه از سوی حسگرهایی که همیشه به اینترنت متصلند و از هر کاری که ما انجام میدهیم داده جمعآوری میکنند.
به بیان دیگر، یخچالهای هوشمند گرانند، ماشینهای هوشمند را میشود هک کرد، و دستگاههای خانگی متصل
به اینترنت از هر گوشه زندگی ما در اتاق نشیمن، آشپزخانه و اتاق خواب باخبر میشوند.
البته چنین چالشهایی مانع رشد اینترنت اشیا نمیشود. موسسه تحلیلی گارتنر تخمین زده که در سال ۲۰۱۵ میلادی،
۴٫۹ میلیارد دستگاه به اینترنت متصل بودهاند و با هم ارتباط داشتهاند. طبق تخمین این موسسه، این عدد تا پنج سال بعد به ۲۵ میلیارد دستگاه خواهد رسید.
البته بیشتر این دستگاهها مصارف تجاری دارند اما دستگاههایی که برای مصارف مشتریان ساخته شدهاند
تا سال ۲۰۲۰ نیمی از دستگاههای متصل به اینترنت اشیا را تشکیل خواهند داد.
اما آیا اینترنت اشیا موفق خواهد بود؟ آیا خانههای ما واقعا هوشمند میشوند؟
آیا چند دستگاه هوشمند متصل به اینترنت خواهیم داشت یا این که دستگاههای ما تنها بخشی از فضای خانه را اشغال میکنند و به درد نخواهند خورد؟
اینها چالشهایی است که اینترنت اشیا با آنها روبرو است.
مشکلات محصولات
تمام چالشهای دیگر را کنار بگذاریم؛ اینترنت اشیا باید یک کار مهم انجام دهد:
این که واقعا به کار بیاید.به اسمارتفونها نگاه کنید. آنها حالا فراگیر شدهاند و این در حالی است که مشکلاتی در زمینه سازگاری دارند،
احتمال اشکالات امنیتی در آنها هست و نگرانیهای مربوط به حریم شخصی هم که جای خود دارد.
راحت کردن کار، یکی از عوامل مهم فروخته شدن کالاها است. اما بسیاری از دستگاههای اینترنت اشیا در قیاس
با گوشیهای هوشمند بازار کوچکی دارند. قیمت آنها هم بالا است.برای مثال لامپهای هوشمند Wemo را در نظر بگیرید.
این لامپها را میتوان با گوشی روشن و خاموش کرد. این لامپها در حالت پایه خود ۸۰ دلار قیمت دارند.
بعید است کسی به سراغ این لامپها برود و بسیاری به همان کلید روشن و خاموش کردن لامپها بسنده میکنند.
اما به جز قیمت مسائل دیگری هم هست. برای مثال لامپهای Wemo با گوشیهای موتورولا سازگار نیستند.
این لامپها نیاز به یک بهروزرسانی داشتند که با برخی گوشیها کار کنند و این بهروزرسانی هم هنوز منتشر نشده بود.
خانههای هوشمند استفادهاش چیست؟
البته مثالهایی هم میتوان از اشیای ارزشمندتر زد. بسیاری از اشیا ارزش هزینه یا دردسرشان را در ازای مبلغی که برایشان میپردازید ندارند.
مثلا هشداردهنده سطح آب خاک گیاهان FlowerPower هنگامی که خاک تا حد مشخصی خشک شود هشدار میدهد،
اما این هشدار را تنها زمانی میتوانید دریافت کنید که در محدوده بلوتوث دستگاه باشید.
این دستگاه از وایفای پشتیبانی نمیکند و همچنین نمیتواند
میزان مرطوب بودن مطلوب را بر اساس نوع گیاه تشخیص دهد. همچنین آبیاری گیاهان را خودتان باید انجام دهید
(البته قرار است در نسخه جدید این دستگاه، آبیاری خودکار باشد). به این ترتیب ۶۰ دلار میپردازید و همه کارها را خودتان باید انجام دهید.
پس چه لزومی دارد که این دستگاه را بخرید؟ البته برخی مشتریان ممکن است این محصولات را مفید بیابند.
به لطف شور و شوقی که حول محور IoT (اینترنت اشیا) شکل گرفته، برنامهنویسان دارند همه دستگاهها را به اینترنت متصل میکنند.Drop
یک ترازوی آشپزخانه ۱۱۰ دلاری است که به اینترنت وصل میشود. June با قیمت ۱۱۰ دلار دستبندی است
که میزان تابش نور خورشید را اندازهگیری میکند. و Drama با قیمت ۱۸۰ دلار کوسنی هوشمند است
که به نحوه نشستن شما کمک میکند. هر چیزی که در خانه دارید، احتمالا یکی تلاش کرده به اینترنت وصلش کند.
کار مشترک
حتی اگر این دستگاهها واقعا کار کنند، آنها اغلب با هم خوب کار نمیکنند.
اینترنت اشیا فقط درباره ارتباط انسان و اشیا نیست، بلکه قرار است در آن اشیا هم با هم ارتباط برقرار کنند.
این ایده تحت نام ارتباط ماشین با ماشین (M2M) مطرح است.مساله این است که اکثر دستگاهها نمیتوانند دادههایی که جمع کردهاند را به اشتراک بگذارند
و به دستگاههای دیگر بگویند که با آن دادهها چه کار کنند. این مشکلی است که از همان روزهای نخست در دنیای آیتی وجود داشته: مشکل همکاری.
تلاشهایی شده تا این مساله حل شود. ابزارهایی مانند IFTTT آمده که ارتباط بین سرویسها و دستگاهها را برقرار میسازد.
شما میتوانید با این سرویس برای مثال دستورالعملی بسازید که در صورت کاهش دمای بیرون، گرمای خانه شما را زیاد کند.
در این حالت دماسنج شما دمای هوا را به سرورهای مبتنی بر ابر میفرستد، IFTTT دادهها را میخواند،
و در صورت لزوم دستور لازم را به سیستم گرمایش خانه میدهد.اما تولیدکنندگان تلاش کردهاند
که سطح همکاری در سطوح پایه هم برقرار شود. آنها استانداردهایی ساختهاند تا دستگاهها بتوانند با هم همکاری کنند.
مساله این است که هر تولید کنندهای استانداردهای خاص خود را مینویسد، از اتحادیه AllSeen گرفته
تا کنسرسیوم Open Interconnect تا گروه Thread. به ترتیب مایکروسافت، اینتل و ARM حامیان این سه گروه هستند.
کورکینن میگوید: «در حال حاضر همه به فکر همکاری دستگاهها افتادهاند.
این مساله نهتنها مانعی برای مصرفکنندگان است، بلکه برای تولیدکنندگان محصولات هم مشکل ایجاد میکند.
در حال حاضر، تولیدکنندگان محصولات نیاز دارند نسخههای متفاوتی از یک محصول بسازند تا بتوانند حداکثر سازگاری را با دستگاههای هوشمند دیگر داشته باشند.»
از سوی دیگر اپل و گوگل اینجا هم هر کدام ساز خود را میزنند.
اپل و گوگل پلتفرمهای نرمافزاری HomeKit و Brillo را روانه بازار کردهاند تا اسمارتفونها را در مرکز اینترنت اشیا قرار دهند.
کورکینن میگوید: «ورود اپل و گوگل باعث تسریع در انسجام استانداردها خواهد شد و این به سود بازار است.»
امنیت خانههای هوشمند
اخبار وحشتناک بود. محققان توانستند کنترل یک خودرو هوشمند را به دست بگیرن
د و ترمز آن را قطع کنند. برخی دیگر نمایشگرهای مخصوص کودکان را هک کردند و از آن تصاویر دیگری پخش کردند.
همه چیز، از تلویزیونهای هوشمند گرفته تا نوردهی ساختمانها تا توالتهای هوشمند مشکلات امنیتی خود را دارند.
بسیاری از این هکها پروژههایی تحقیقاتی بوده که هکرهای کلاهسفید که با صنعت همکاری میکنند انجام دادهاند،
نه این که هکرهای مجرم واقعی این کارها را کرده باشند.
مارک استانیسلاو، مشاور ارشد امنیت در موسسه Rapid7 میگوید: «آنها بیشتر از مواردی که واقعا هک اتفاق افتاده توانستهاند مشکل پیدا کنند.
اما اگر یک دستگاه امنیت کافی را نداشته باشد و مجرمان از آن سوء استفاده کنند این میتواند روی دهها یا صدها هزار مصرفکننده تاثیر بگذارد. مساله این است که
سرعت رشد اینترنت اشیا به حدی است که سخت بتوان تصور کرد که محققان امنیتی بتوانند سرعتی بیشتر از مجرمان واقعی داشته باشند.»
البته مشکلات امنیتی و هک شدنها مانع آن نمیشود که افراد از سرویسها و دستگاهها استفاده نکنند.
وبسایتهایی بودهاند که حتی پس از هک شدن هم کاربر جذب کردهاند. البته شرکتهای بزرگ کمتر از شرکتهای کوچک از هک شدن
و مسائل امنیتی ضربه میخورند. استانیسلاو میگوید: «چه بحث به سرقت رفتن کارتهای اعتباری باشد یا به سرقت رفتن اطلاعات شخصی،
دیدهایم که مشتریان دوباره به سراغ برندهایی رفتهاند که به آنها اعتماد دارند.
آنها کاری به سابقه امنیتی این برندها ندارند. این مساله پرسشهای بسیاری را درباره این مطرح میکند
که وفاداری به برند دقیقا چیست. این چالشی برای برندهای کمتر شناختهشده یا استارتآپها است.
شرکتهایی که کمتر مشهور هستند اگر مشکلات امنیتی را تجربه کنند با ریزش کاربران مواجه خواهند شد».
دغدغههای حریم شخصی
آیا مردم به فکر حریم شخصی خود هستند؟ نظرسنجیها که اینگونه نشان میدهد.
محققان موسسه امنیتی TRUSTe در سال ۲۰۱۴ اعلام کردند که تنها ۲۲ درصد از مردم منافع استفاده از
دستگاهها را به دغدغههای حریم شخصی خود ترجیح میدهند. این یعنی شرکتها باید به مردم نشان دهند که
دستگاههایشان حریم شخصیشان را نقض نمیکنند. چنین دغدغههایی در زمینه حریم شخصی بیجا نیست.
تلفن همراه شما میتواند دقیقا دریابد که به کجا میروید، چه کاری انجام میدهید و چه چیزی میخرید.
اما دستگاههای خانههای هوشمند جمعآوری داده را به داخل خانههای شما میکشانند و میتوانند دریابند که چه میخورید،
چه زمانی در خانه هستید، و مسائل شخصی دیگر.
دکتر پال برنال، استاد فناوری اطلاعات و حریم شخصی دانشگاه ایست آنگلیا میگوید: «بزرگترین نگرانیها در زمینه اینترنت اشیا این است
که دادههایی که جمعآوری میشوند جدید هستند و مستقیما در ارتباط با کارهای روزمره ما هستند.
ما به این عادت نداریم که چنین دادههایی در اختیار دیگر افراد قرار بگیرد. ما واقعا بررسی نکردهایم که آنها چه کاری ممکن است با این دادهها بکنند».
از پیش رو برداشتن موانع
با وجود چنین چالشهایی، شرکتهای فناوری با قاطعیت بر این باور هستند که اینترنت اشیا
و خانههای هوشمند فناوری بزرگ بعدی هستند. همه از اپل گرفته تا گوگل و از آمازون تا مایکروسافت دارند از این فناوری حمایت میکنند.
اما این که آیا مشتریان از این فناوری استقبال خواهند کرد یا نه بحث دیگری است.
برنال میگوید: «مطمئن نیستم که اینترنت اشیا آن چیزی باشد که شرکتهای فناوری فکر میکنند».
به این ترتیب، این احتمال وجود دارد که محصولات خانه هوشمند بهمرور وارد زندگی ما شوند.
که در این حالت یا چالشهایی که از آنها نام بردیم برطرف میشوند، یا این که ما معایب این دستگاهها را نادیده خواهیم گرفت.
خانههای هوشمند که ساکنانشان از راحتی بسیاری سود میبرند ممکن است به حقیقت بپیوندند،
اما احتمالا مدتی طولانی تا آن روز مانده است. پایههای خانههای هوشمند باید محکم بنا نهاده شوند،
و نباید پلتفرمها و استانداردهای پرشماری داشته باشیم که با هم رقابت کنند. خانههای هوشمند باید امن باشند
و نباید چیزهای نامطلوب در آنها تاثیر بگذارند. همچنین باید کاملا حریم شخصی ما را رعایت کنند
و باید بدانیم که چه دادههایی از ما قرار است در اختیار شرکتها قرار بگیرد.
منبع » ماهنامه رایانه خبر